Artykuł pochodzi z wydania: Kwiecień 2020
Organom stanowiącym gmin wyznaczono 12-miesięczny termin na dostosowanie wzorów deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi do wymogów określonych w art. 37 tej ustawy.
Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej: ucpg) oraz niektórych innych ustaw po raz kolejny zmieniła kształt samorządowego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, w tym zasady ustalania odpłatności za pozbywanie się odpadów przez właścicieli nieruchomości. Ustawodawca wyszedł jednak z założenia (którego słuszności niepodobna kwestionować), że wymuszenie na organach stanowiących gmin, by dokonały nagłych zmian dostosowawczych, w ostatecznym rezultacie przyniesie więcej szkody niż pożytku. Wprowadzono zatem roczny okres przejściowy, nadając art. 9 ust. 1 ustawy nowelizującej z 19 lipca 2019 r. następujące brzmienie: „Rada gminy jest obowiązana dostosować uchwały wydane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy na podstawie przepisów ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu dotychczasowym do przepisów ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy”.
Nowe zasady partycypowania w kosztach obsługi systemu gospodarowania odpadami
Nie ulega wątpliwości, że dostosowanie, o którym jest mowa w zacytowanym art. 9 ust. 1 ustawy nowelizującej z 19 lipca 2019 r., obejmuje także uchwały w sprawie określenia wzorów deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, składanych przez właścicieli nieruchomości włączonych do systemu. Poprzednie wzory deklaracji nie uwzględniają bowiem, ze względów oczywistych, nowych rozwiązań w zakresie partycypowania w kosztach obsługi tego systemu. Chodzi tu zwłaszcza o wprowadzenie szczególnych zasad odpłatności dla właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi, deklarujących posiadanie oraz wykorzystywanie przydomowego kompostownika bioodpadów stanowiących odpady komunalne. W art. 6k ust. 4a ucpg postanowiono, że rada gminy, w drodze uchwały, zwalnia tych właścicieli w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi „proporcjonalnie do zmniejszenia kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych”. Wprowadzenie zwolnienia w tym zakresie jest zatem obowiązkiem organu stanowiącego gminy.
Wzór deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi musi uwzględniać ten fakt (zawierać odpowiednią rubrykę), ponieważ w ten właśnie sposób (poprzez adnotację w treści deklaracji) właściciel nieruchomości składa informację dotyczącą posiadania kompostownika przydomowego i kompostowania w nim bioodpadów. Wskazywanie na inne przesłanki wynikające z ustawy nowelizującej z 19 lipca 2019 r., pociągające za sobą konieczność zmiany uchwał w sprawie określenia wzorów deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (lub zastąpienia ich nowymi), wydaje się w tym miejscu zbędne. Chodzi bowiem tylko o to, by sugerując się wciąż jeszcze dość odległym terminem określonym w art. 9 ust. 1 tej ustawy, nie stracić z pola widzenia innego terminu, decydującego o utracie mocy obowiązującej uchwał rad gmin określających wcześniejsze wzory deklaracji.
Termin utraty mocy obowiązującej uchwał w sprawie wzorów deklaracji
Wyznaczony przez ustawodawcę termin na dostosowanie uchwał rad gmin do przepisów wprowadzonych ustawą nowelizującą z 19 lipca 2019 r. upływa we wrześniu tego roku. Tymczasem znacznie wcześniej – bo już w maju tego roku – upływa termin utraty mocy obowiązującej uchwał w sprawie wzorów deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, określony w art. 165 ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (rodo). Zacznijmy od wyjaśnienia, że na mocy art. 37 tej ustawy zmieniono treść art. 6n ust. 1 pkt 1 ucpg, który stanowi obecnie, iż rada gminy, uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowego obliczenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ułatwienia składania deklaracji, określa, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, wzór deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości, z uwzględnieniem art. 6m ust. 1a i 1b, obejmujący objaśnienia dotyczące sposobu jej wypełnienia, informacje wskazane w art. 13 ust. 1 i 2 rodo oraz pouczenie, że deklaracja stanowi podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego. Uchwała zawiera także informację o terminach i miejscu składania deklaracji.
Z kolei w art. 165 ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania ogólnego rozporządzenia o ochronie danych postanowiono, że: „Uchwały wydane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy na podstawie art. 6n ustawy zmienianej w art. 37 zachowują moc do czasu wydania uchwał na podstawie art. 6n ustawy zmienianej w art. 37, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, jednak nie dłużej niż przez okres 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy”. Przypomnijmy zatem, że ustawa o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania ogólnego rozporządzenia o ochronie danych weszła w życie 4 maja 2019 r.
[…]
Sławomir Czarnecki
Autor jest doktorem nauk prawnych.