Artykuł pochodzi z wydania: Maj 2019
Jednostki sektora publicznego są zobligowane do klasyfikacyjnego wyodrębniania wydatków bieżących i majątkowych. Obowiązujące przepisy nie precyzują jednak zasad kwalifikowania wydatków na pierwsze wyposażenie obiektu budowlanego. Kwestii tej nie rozstrzygnęło również jednoznacznie Ministerstwo Finansów, pozostawiając decyzję w tym zakresie kierownikom jednostek.
Jednostki sektora finansów publicznych (dalej: jsfp), w tym jednostki budżetowe, są zobowiązane do stosowania szczególnych zasad wynikających z przepisów ustawy o finansach publicznych (dalej: ufp) oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (dalej: rozporządzenie w sprawie klasyfikacji budżetowej). Na podstawie tych regulacji jsfp mają obowiązek grupowania wydatków w podziale na wydatki bieżące i majątkowe. Przepisy nie rozstrzygają jednak jednoznacznie, w jaki sposób należy klasyfikować wydatki na pierwsze wyposażenie obiektu budowlanego.
Sposób finansowania wydatków
Regulacje prawne dotyczące sposobu finansowania pierwszego wyposażenia można znaleźć w zasadzie w dwóch aktach prawnych:
- w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji budżetowej;
- w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu i trybu finansowania inwestycji z budżetu państwa (dalej: rozporządzenie w sprawie finansowania inwestycji z budżetu państwa).
Pierwsze z wymienionych rozporządzeń określa klasyfikację wydatków, w tym wydatków inwestycyjnych, w ramach których wyróżnia się pierwsze wyposażenie. Ustawodawca przyjął, że w paragrafach 605, 607, 611 i 613 ujmuje się wydatki na inwestycje, bez zakupów inwestycyjnych, które należy klasyfikować odpowiednio w paragrafach: 606, 608, 612 i 614. Zakupy inwestycyjne odnoszą się do środków trwałych, które:
- nie zostały zaliczone do pierwszego wyposażenia;
- mają wartość początkową wyższą od kwoty określonej w art. 16f ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (obecnie 10 000 zł);
- są objęte stopniową amortyzacją (a nie jednorazową) lub w ogóle nie są amortyzowane (w przypadkach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych).
Analiza wskazanych zapisów pozwala zauważyć, że w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji budżetowej nie określono, co zalicza się do pierwszego wyposażenia, wskazano natomiast, że mogą nim być wszelkie zakupy ruchomości, bez względu na ich wartość, o ile będą pierwszym wyposażeniem.
Z kolei rozporządzenie w sprawie finansowania inwestycji z budżetu państwa określa zasady i sposób finansowania pierwszego wyposażenia w ramach wydatków inwestycyjnych, dla których źródłem finansowania są środki pochodzące z budżetu państwa. W świetle zapisów tego rozporządzenia ze środków budżetu państwa mogą być finansowane inwestycje, o ile środki przewidziane na pokrycie kosztów ich zakupu zostaną przeznaczone m.in. na:
- zakup lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych, bez względu na ich wartość;
- zakup wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na ich wartość;
- pozostałe przedmioty (materiały, drobny sprzęt), które nie spełniają ustawowych wymogów dla środka trwałego czy wartości niematerialnej i prawnej, w szczególności wymogu przewidywanej ekonomicznej użyteczności dłuższej niż rok – o ile są pierwszym wyposażeniem obiektów budowlanych.
Wskazane regulacje uprawniają do finansowania pierwszego wyposażenia w ramach wydatków inwestycyjnych (§ 605) jedynie w państwowych jednostkach budżetowych. Nie dotyczą natomiast jednostek samorządu terytorialnego i ich jednostek organizacyjnych. Jednostki te powinny zatem – już na etapie uchwalania budżetu – same rozstrzygać sposób finansowania pierwszego wyposażenia, posiłkując się przywołanymi regulacjami i wykorzystując je na własne potrzeby.
Pojęcie pierwszego wyposażenia
Wracając do problemu pierwszego wyposażenia obiektów budowlanych, należy w pierwszej kolejności odwołać się do definicji obiektu budowlanego. Nie wskazano jej bezpośrednio w rozporządzeniu w sprawie finansowania inwestycji z budżetu państwa, jednak w § 2 tego aktu prawnego odwołano się do przepisów ustawy Prawo budowlane. W świetle art. 3 pkt 1 tej ustawy przez obiekt budowlany należy rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych. Definicja ta niestety nadal nie rozstrzyga, czy prawodawca, posługując się w wymienionym rozporządzeniu pojęciem „pierwsze wyposażenie obiektu budowlanego”, ma na myśli tylko pierwsze wyposażanie w nowo wybudowanym obiekcie czy również w obiekcie poddanym modernizacji, przebudowie lub rozbudowie.
Uwzględniając zasady logiki i biorąc pod uwagę znaczenie słowa „pierwsze”, można uznać, że pierwszym wyposażeniem finansowanym w ramach wydatków majątkowych (§ 605) jest pierwsze wyposażenie zakupione dla obiektów budowlanych (budynków), które zostały albo dopiero wybudowane, albo w taki sposób przebudowane czy rozbudowane, że uzyskały dodatkową powierzchnię.
[…]
Elżbieta Gaździk
Autorka jest główną księgową samorządowej jednostki budżetowej, zastępcą dyrektora ds. ekonomiczno-finansowych.