Artykuł pochodzi z wydania: Październik 2019
Realne oszczędności jednostek samorządu terytorialnego, usprawnienie pracy regionalnych izb obrachunkowych i Ministerstwa Finansów to najważniejsze zapowiedzi projektowanych zmian rozporządzenia w sprawie wieloletniej prognozy finansowej jednostek samorządu terytorialnego.
W związku z procedowanym projektem zmian w zakresie rozporządzenia w sprawie wieloletniej prognozy finansowej (dalej także: WPF) pojawiają się praktyczne wątpliwości. Czy w związku z zapowiadanymi zmianami uda się zmniejszyć obciążenia biurokratyczne jednostek samorządu terytorialnego (dalej także: jst)? Czy zmiany te umożliwią uzyskanie oszczędności w samorządach? Czy organy nadzoru będą mogły liczyć na usprawnienie ich pracy, a samo Ministerstwo Finansów – na dysponowanie aktualnymi danymi w zakresie planowania wieloletniego?
Propozycje zmian
W dniu 3 czerwca 2019 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji ukazał się projekt rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego. W rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 10 stycznia 2013 r. w sprawie wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 92) zaproponowano wprowadzenie zmian w zakresie:
- obowiązującego dotychczas wzoru wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego oraz załącznika, o których mowa w art. 226 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. DzU z 2019 r., poz. 869 ze zm.; dalej: ufp);
- sposobu przekazywania przez jednostkę samorządu terytorialnego regionalnej izbie obrachunkowej projektów:
- uchwał w sprawie wieloletniej prognozy finansowej lub jej zmian, o których mowa w art. 230 ust. 2 ustawy,
- uchwał i zarządzeń w sprawie wieloletniej prognozy finansowej oraz
- sposobu i terminów przekazywania przez regionalne izby obrachunkowe Ministrowi Finansów projektów wieloletnich prognoz finansowych, o których mowa w art. 230 ust. 2 ustawy, wraz z wynikami opinii, wieloletnich prognoz finansowych wraz z wynikami rozstrzygnięć nadzorczych.
Zgodnie z treścią uzasadnienia do przedstawionego projektu proponowane zmiany ograniczą obowiązki jst dotyczące przedstawiania i aktualizowania zmian prezentowanych we wzorze w sprawie WPF poprzez zmniejszenie ilości prezentowanych pozycji (20 pozycji mniej).
Począwszy od 2011 r., wprowadzenie wieloletniej prognozy finansowej w sektorze publicznym stworzyło narzędzie analityczne niezbędne do planowania wieloletniego. Obowiązujący ujednolicony wzór miał ów proces planowania usprawnić i zapewnić – zgodnie z dyspozycją wynikającą z art. 226 ust. 1 ufp – realistyczność prezentowanych danych. Jak słusznie w uzasadnieniu do proponowanych zmian zauważono, niektóre ze szczegółowych danych zawartych we wzorze WPF charakteryzowały się dużą zmiennością i szybko się dezaktualizowały bądź dotyczyły wąskiej grupy jst. Dodatkowo obowiązek wyliczania dość szczegółowych pozycji prognozy w perspektywie wieloletniej skutkował koniecznością dokonywania częstych zmian WPF. W związku z tym, mając na celu potrzebę zwiększenia wiarygodności i przejrzystości danych wykazywanych w wieloletnich prognozach finansowych jst, w projektowanym rozporządzeniu zaproponowano zmniejszenie zakresu wykazywanych danych.
Z treści uzasadnienia proponowanych zmian wynika, że:
Zmniejszenie to dotyczyć będzie przede wszystkim szczegółowych danych: związanych z kwotami spłat zobowiązań po samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej przejętymi na podstawie poprzedniej ustawy o zakładach opieki zdrowotnej (część z tych danych można uzyskać na podstawie sprawozdań z wykonania budżetów); w zakresie finansowania projektów UE wynikających wyłącznie z już zawartych umów o dofinansowanie (pozostawiono finansowanie ze środków UE bez podziału na umowy zawarte i planowane). W rezultacie nowy wzór wieloletniej prognozy finansowej, po uwzględnieniu pozycji wynikających z konieczności dostosowania do rozwiązań zawartych w nowelizacji ustawy o finansach publicznych zawierać będzie mniej o 20 pozycji niż wzór dotychczasowy. Ze względu na konieczność zachowania przejrzystości i czytelności w projekcie rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego zaproponowano nadanie nowego brzmienia całej treści wzoru wieloletniej prognozy finansowej.
Zmiana ma na celu dostosowanie wzoru wieloletniej prognozy finansowej do rozwiązań zawartych w ustawie z dnia 14 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2500). W porównaniu do dotychczasowego stanu prawnego – wzór wieloletniej prognozy finansowej, stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia, uzupełniony zostanie o wiersze dotyczące:
-
- wyłączeń z tytułu wcześniejszej spłaty zobowiązań, określonych w art. 243 ust. 3b ustawy;
- spłaty zobowiązań zaliczanych do tytułu dłużnego – kredyt i pożyczka zaciągniętych po 1 stycznia 2019 r., w tym dokonywanej w formie wydatków bieżących.
Prezentowanie powyższych danych, wynikających z rozwiązań ustawowych: pozwoli jednostkom samorządu terytorialnego na wykazanie w wieloletnich prognozach finansowych kwot podlegających ustawowym wyłączeniom z indywidualnego limitu spłaty zobowiązań jednostek samorządu terytorialnego oraz zobowiązań, które wywołują skutki ekonomiczne podobne do umowy pożyczki lub kredytu (m.in. niestandardowe instrumenty finansowe), projektowana zmiana umożliwi regionalnym izbom obrachunkowym weryfikację kwot wykazywanych w prognozach finansowych w aspekcie zgodności z ustawą o finansach publicznych.
Zmianie ulegnie termin przekazywania Ministrowi Finansów wieloletnich prognoz finansowych jednostek samorządu terytorialnego przez regionalne izby obrachunkowe. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami regionalne izby obrachunkowe są zobowiązane do przekazywania tych prognoz wraz z wynikami rozstrzygnięć nadzorczych w terminach do dnia: 10 marca, 5 maja, 5 sierpnia, 5 listopada w odniesieniu do WPF wynikających z uchwał i zarządzeń organów jst, otrzymanych odpowiednio do dnia 1 lutego, do ostatniego dnia pierwszego, drugiego i trzeciego kwartału roku budżetowego. Ministerstwo Finansów otrzymuje te dane z ponad miesięcznym opóźnieniem. Zmiana terminu przekazywania przez regionalne izby obrachunkowe wieloletnich prognoz finansowych jednostek samorządu terytorialnego do 5 dni roboczych od dnia wydania rozstrzygnięć nadzorczych pozwoli Ministrowi Finansów na gromadzenie bardziej aktualnych danych.
Pozostałe zmiany mają charakter porządkowy. Przewiduje się, że rozporządzenie wejdzie w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia, a przepisy w zakresie nowego brzmienia wzoru wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego będą miały zastosowanie po raz pierwszy do projektu uchwały wieloletniej prognozy finansowej, przedstawianego wraz z projektem budżetu na rok 2020.
[…]
Anna Bandoch
Autorka jest ekonomistą, skarbnikiem gminy. Posiada wieloletnią praktykę w zakresie księgowości potwierdzoną certyfikatem księgowym Ministerstwa Finansów. Wcześniej pełniła funkcję skarbnika powiatu.