Na podstawie nowelizacji ordynacji podatkowej (DzU z 2025 r., poz. 1417) weszła w życie zasada, która zakłada, że w postępowaniu podatkowym wszczętym z urzędu niedające się usunąć wątpliwości co do stanu faktycznego należy rozstrzygać na korzyść strony (art. 122 § 2 op). Zasada ta nie znajdzie zastosowania jedynie w 3 przypadkach – gdy:
- w postępowaniu uczestniczą strony o spornych interesach lub wynik postępowania ma bezpośredni wpływ na interesy innych osób;
- przepisy prawa wymagają od strony wykazania określonych faktów;
- sprzeciwia się temu ważny interes publiczny, w tym istotny interes państwa.
Tym samym ustawodawca poszerzył stosowanie istniejącej w prawie podatkowym zasady in dubio pro tributario. Do tej pory obejmowała bowiem jedynie rozstrzyganie niedających się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego (art. 2a op).
Wprowadzana zasada nie będzie miała zastosowania w postępowaniach wszczynanych na wniosek, np. dotyczących ulg w spłacie zobowiązań podatkowych. W tych sprawach podatnik musi bowiem współdziałać z organem podatkowym i uzasadnić wniosek, wykazując określone okoliczności faktyczne (np. związane z sytuacją majątkową). Obowiązek współdziałania istnieje też w sprawach prowadzonych z urzędu. Organ nie będzie mógł rozstrzygnąć sprawy na korzyść podatnika, jeśli ten powoła się na określoną okoliczność, ale nie potwierdzi jej żadnymi dowodami, mimo że wyłącznie on ma do nich dostęp.
Omawiana regulacja została umieszczona w zasadach ogólnych postępowania podatkowego. Nie zmienia w żaden sposób reguł prowadzenia postępowania dowodowego. Będzie jednak gwarantować dodatkową ochronę interesu podatnika i innych stron.
