Czy gmina ma obowiązek inwentaryzować grunt, który otrzymała w użytkowanie wieczyste?
Na pytania odpowiada Elżbieta Gaździk – specjalistka z zakresu rachunkowości budżetowej z wieloletnim doświadczeniem w pracy głównej księgowej jsfp.
Grunt otrzymany w wieczyste użytkowanie nie podlega inwentaryzacji przez użytkownika wieczystego, gdyż nie należy do jego aktywów trwałych. Gmina jako użytkownik wieczysty powinna natomiast objąć inwentaryzacją prawo użytkowania wieczystego.
Prawo użytkowania wieczystego to składnik aktywów jednostki, który w myśl art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości (dalej: uor) jest zaliczany do środków trwałych użytkownika wieczystego. To oznacza, że powinien być ujęty w jego księgach rachunkowych (w omawianym przypadku – w księgach gminy).
Gmina powinna zinwentaryzować prawo użytkowania wieczystego drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami, czyli takimi, które potwierdzają tytuł prawny gminy do użytkowania gruntu o określonej lokalizacji i powierzchni (art. 26 ust. 1 pkt 3 uor). Na podstawie takich dokumentów osoby przeprowadzające inwentaryzację powinny sprawdzić w szczególności, czy:
- gmina jest użytkownikiem wieczystym gruntu o podanym w ewidencji numerze, rodzaju i powierzchni;
- wartość prawa wieczystego użytkowania została ustalona w prawidłowy sposób;
- grunt znajduje się w rzeczywistości w użytkowaniu wieczystym gminy (czy umowa nie wygasła lub nie została rozwiązana przed terminem).
Inwentaryzację prawa użytkowania wieczystego należy przeprowadzić na ostatni dzień roku obrotowego.
Sam grunt oddany w użytkowanie wieczyste jako składnik aktywów trwałych podlega ujęciu wyłącznie w księgach rachunkowych właściciela. To on jest więc zobowiązany do przeprowadzenia inwentaryzacji gruntu.
Użytkownik wieczysty (w tym przypadku gmina) ujmuje wartość gruntu jedynie w ewidencji pozabilansowej, aby móc ją zaprezentować w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego.