Rozliczenie dotacji za 2020 r. w ośrodkach pomocy społecznej

Do 31 stycznia należy zwrócić do budżetu państwa część dotacji niewykorzystanych w roku poprzednim. Wielość dotacji celowych otrzymywanych przez  OPS-y oraz różnice w sposobie rozliczania tych  środków, w tym ustalania kosztów obsługi, sprawiają, że zadanie to wymaga dużej uwagi oraz zastosowania odpowiednich procedur.

Ośrodki pomocy społecznej (dalej: OPS-y), tak jak inne jednostki budżetowe, wszystkie swoje wydatki pokrywają bezpośrednio z budżetu, natomiast zgromadzone dochody odprowadzają na rachunek jednostki samorządu terytorialnego (finansowanie brutto). Jako instytucje polityki społecznej państwa pomagają osobom i rodzinom w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych. Realizacja tej polityki wynika z zadań statutowych OPS-ów, które wykorzystują w tym celu własne uprawnienia, zasoby i możliwości (art. 2 ustawy o pomocy społecznej – dalej: ups).

Zadania powierzone OPS-om są wykonywane na podstawie statutu i ustaw w ramach realizacji zadań własnych gminy i zadań zleconych z zakresu administracji rządowej. Środki na ich realizację oraz obsługę zapewnia odpowiednio budżet gminy lub budżet państwa. Z budżetu gminy OPS-y otrzymują środki na wydatki, a z budżetu państwa – dotacje celowe (art. 127 ustawy o finansach publicznych – dalej: ufp). Kwoty dotacji są określane przez dysponentów części budżetowych według zasad przyjętych w budżecie państwa. OPS-y otrzymują dotacje w podziale na odpowiednie rozdziały i paragrafy klasyfikacji budżetowej.

Terminy zwrotu dotacji

Terminy zwrotu niewykorzystanych dotacji zostały określone w przepisach ufp – w art. 168 (w zakresie budżetu państwa) i w art. 251 (w zakresie budżetu gminy).
W terminie do 21 dni od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej dysponenci części budżetowych przekazują jst informację o kwotach dotacji celowych, dotacji na zadania z zakresu administracji rządowej i dotacji na realizację zadań własnych (art. 148 pkt 1 ufp). Wspomniane dotacje celowe są przekazywane jst przez wojewodę w terminie umożliwiającym pełne i terminowe wykonywanie zadań.
Dotacje w części niewykorzystanej w danym roku (w takiej, w jakiej zadanie nie zostało wykonane) podlegają zwrotowi do budżetu państwa w terminie do 31 stycznia roku następnego (zob. schemat 1).

Kasowe wykonanie wydatków (metody dokonania uzgodnień)

Ośrodki pomocy społecznej dokonują wydatków zgodnie z planem finansowym, który stanowi stosowne upoważnienie w tym zakresie. Ewidencja księgowa wydatków (na koncie 130) jest prowadzona na podstawie odpowiednich dowodów księgowych i z uwzględnieniem odpowiednich podziałek klasyfikacji budżetowej. Dokonane wydatki są objęte sprawozdawczością budżetową (Rb-28S i Rb-50/wydatki) po odpowiednim ich uzgodnieniu z kosztami.

Trzeba pamiętać, że wszystkie zaewidencjonowane wydatki powinny być potwierdzone operacjami na wyciągu bankowym (przy uwzględnieniu zasady zachowania czystości obrotów), a wysokość tych wydatków nie może przekraczać kwot przewidzianych w planie finansowym. Przed zwrotem dotacji dokonuje się globalnego uzgodnienia obrotów rachunku bankowego (konta 130) w zakresie wydatków ujętych w sprawozdaniu Rb-28S. Na podstawie tak uzgodnionych danych dokonuje się zwrotu niewykorzystanych dotacji z podziałem na poszczególne rozdziały klasyfikacji budżetowej (zob. przykład 1).

Realizacja zadań rządowych i resortowych

Na podstawie poszczególnych ustaw OPS-y realizują różne zadania rządowe, które obejmują m.in. świadczenia wychowawcze, świadczenia rodzinne i rodzicielskie, świadczenia z funduszu alimentacyjnego, specjalistyczne usługi opiekuńcze, dodatki energetyczne, świadczenia w ramach Karty Dużej Rodziny, różnego rodzaju zasiłki, opiekę dla osób w wieku 75+, program „Dobry start” czy stypendia szkolne. Wszystkie wydatki realizowane w ramach tych zadań należy ująć we właściwych rozdziałach i paragrafach klasyfikacji budżetowej (zob. schemat 2).
Jednocześnie należy wspomnieć o programach resortowych dofinansowywanych z Funduszu Solidarnościowego:

1. „Usługi opiekuńcze dla osób niepełnosprawnych” (do 75. roku życia) – edycja 2020;
2. „Opieka wytchnieniowa” – edycja 2020;
3. „Wspieraj seniora”.

[…]

Małgorzata Jaźwińska