W kontekście sporządzania sprawozdania Rb-N bardzo często pojawia się pytanie, czy koszty upomnień i koszty egzekucji stanowią należności uboczne, które powinny być wyłączane z wartości nominalnej należności.
W § 12 ust. 4 instrukcji sporządzania sprawozdań zawartej w nowym rozporządzeniu Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie sprawozdań jsfp w zakresie operacji finansowych zapisano, że do wartości nominalnej należności nie należy doliczać odsetek, opłaty prolongacyjnej, kosztów upomnienia i innych należności ubocznych. Najbardziej problematyczne jest z pewnością zdefiniowanie ostatniego z wymienionych elementów.
Posługując się wyjaśnieniem Departamentu Długu Publicznego Ministerstwa Finansów skierowanym do jednej z jednostek, możemy stwierdzić, że należności uboczne powinny być ściśle związane z należnością główną o charakterze pieniężnym, mogącą wynikać z różnego rodzaju stosunków prawnych łączących wierzyciela (jsfp) i dłużnika. Takimi należnościami ubocznymi są odsetki, opłaty prolongacyjne lub ewentualne koszty upomnień. Pod względem ekonomicznym są one zasadniczo związane z korzystaniem z należności głównej, ale nie podlegają wykazaniu w sprawozdaniu Rb-N.
W rozumieniu przyjętym w instrukcji sporządzania sprawozdań w zakresie operacji finansowych koszty sądowe, koszty zastępstwa sądowego oraz koszty egzekucyjne nie stanowią należności ubocznych, lecz są odrębną należnością, która pozostaje w związku z podjęciem czynności dochodzenia należności głównej. Tego typu koszty powinny być wykazywane w sprawozdaniu Rb-N jako należności główne.
